Pump và Dump là hai thuật ngữ phổ biến trong thị trường tiền điện tử, dùng để chỉ hành động bất hợp pháp từ các cá nhân, tổ chức có nguồn lực tài chính lớn (thường gọi là “cá mập”) đẩy giá của một đồng coin lên cao, thu hút nhà đầu tư mới nhảy vào. Sau đó bị thiệt hại thê thảm vì giá coin tụt xuống bởi hành động bán ra ồ ạt. Vậy làm thế nào để phòng tránh Pump và Dump hiệu quả? Hãy cùng Nami.Today tìm hiểu trong bài viết này nhé!
Pump là gì?
Pump (Bơm) là thuật ngữ trong lĩnh vực tiền mã hoá được sử dụng để chỉ hành động mua một số lượng lớn coin nhằm đẩy giá lên cao. Các coin được chọn để Pump thường có giá ban đầu thấp, vốn hóa nhỏ và ít người biết đến.
Dump là gì?
Dump (Xả), sau khi giá được Pump đến mức nhất định, đồng coin đó sẽ được bán ra ồ ạt nhằm thu về lợi nhuận. Những người thực hiện hành động này lợi dụng sự thay đổi của cung và cầu trên thị trường để làm cho các nhà đầu tư nhỏ lẻ coi biến động giá là một xu hướng.
Những người thực hiện hành vi này thường là các tổ chức, cá nhân sở hữu số vốn lớn (gọi là cá mập). Khi họ nắm giữ một lượng lớn coin, họ có thể điều hướng thị trường theo cách họ muốn. Nói cách khác, đây là một hành vi thao túng thị trường. Tuy đây là một hành vi phi pháp nhưng hiện tại vẫn chưa có cách nào để kiểm soát hành động này. Vì thế các nhà đầu tư cần phải sáng suốt để bảo vệ tài sản trong khi giao dịch.
Tại sao xuất hiện Pump và Dump?
Thanh khoản
Đa phần các cá mập hoạt động trên thị trường tiền điện tử đều có số vốn khá lớn, vì vậy, họ rất dễ kiểm soát thị trường. Và để có thanh khoản nhanh chóng, cá mập buộc phải nghĩ cách tạo ra Pump/Dump.
Pháp lý lỏng lẻo
Trong thị trường tài chính truyền thống, thao túng thị trường có thể bị xử phạt rất nặng. Ngược lại, thị trường tiền điện tử trên các quốc gia lại không có khung pháp lý. Chính vì vậy nó trở thành điều kiện thuận lợi cho các cá mập tha hồ sử dụng những chiêu trò Pump/Dump mà không cần lo sợ về pháp lý.
Fear Of Missing Out (FOMO)
Đây là một trong những yếu tố chính trong Pump/Dump.
Khi muốn đẩy giá một đồng coin, cá mập sẽ tìm mọi cách thuyết phục các nhà đầu tư non trẻ bằng cách cho họ biết rằng họ sẽ bỏ lỡ khoản lợi nhuận khổng lồ này nếu không đầu tư ngay vào coin đó. Khi nhiều người đổ xô mua coin, giá sẽ tăng lên, tạo ra cảm giác “FOMO” hay còn gọi là cảm giác sợ bị bỏ lỡ. Và dĩ nhiên, chẳng ai muốn vuột mất cơ hội kiếm lời cả.
Initial Coin Offering (ICO)
Một cách khá phổ biến mà nhiều nhà đầu tư mắc bẫy là một đợt ICO.
Các cá mập tìm cách bơm thổi giá coin thông qua ICO thường được hỗ trợ bởi một người nổi tiếng trong lĩnh vực tiền điện tử. Khi giá đã tăng, nhóm đứng sau bắt đầu bán phá giá, dẫn đến thua lỗ cho các nhà đầu tư khác.
Các kế hoạch này thường nhắm đến các altcoin mới và có khối lượng giao dịch thấp vì chúng dễ bị làm giá.
Quy trình của một đợt Pump và Dump thông thường
Bước 1: Gom hàng
Những đồng coin có vốn hoá thị trường nhỏ sẽ được cá mập chọn để gom một số lượng lớn, vì khả năng dễ kiểm soát và thao túng giá của nó. Khi khối lượng giao dịch thấp, chỉ cần một lượng nhỏ lực mua là có thể thổi phồng giá lên đột ngột.
Tuy nhiên, việc gom coin phải được thực hiện trong một thời gian dài và gom từng lượng nhỏ để tránh giá bị đẩy lên quá nhiều. Một vài hình thức gom coin:
- Mua coin từ những vòng bán đầu tiên, khi mà đồng coin đó chưa được biết đến nhiều. Tuy nhiên, đây là một phương pháp mạo hiểm vì không phải lúc nào cũng có những dự án tiềm năng để gom.
- Thông qua các kênh giao dịch trực tiếp. Ví dụ như mua số lượng lớn từ cộng đồng những nhà đầu tư muốn rời bỏ dự án, thậm chí là từ đội ngũ sáng lập của đồng coin đó.
Bước 2: Pump và giữ giá
Sau khi đã mua được một lượng coin đủ lớn, cá mập sẽ lên các diễn đàn, group trên Facebook, Telegram, Discord,... nơi có đồng đảo nhà đầu tư bàn luận, và tung các tin đồn tốt về coin đó để dụ những nhà đầu tư thiếu kiến thức dính bẫy FOMO. Tất nhiên không thể thiếu sự đóng góp của các tài khoản clone để tạo ra cảm giác tự nhiên, chân thật. Từ đó đồng coin sẽ được mua và giá sẽ được pump lên trời.
Quá trình đẩy giá thường sẽ diễn ra rất nhanh, mạnh và không có sự điều chỉnh nhằm tạo FOMO lớn cho cộng đồng.
Bước 3: Dump và thoát hàng
Sau khi đã tạo đủ thanh khoản, công việc của các cá mập bây giờ chỉ đơn giản là bán ra (xả) để chốt lời.
Khi các cá mập đã ăn đủ và thoát ra an toàn, giá sẽ ngừng tăng, khối lượng giao dịch giảm xuống. Giá liên tục lao dốc xuống mà không thấy đáy, các nạn nhân hoảng hốt bán tháo dưới giá thị trường hay còn gọi là “cắt lỗ” để vớt vát những gì còn sót lại.
Làm thế nào để nhận biết và phòng tránh Pump và Dump?
- Cách đơn giản nhất để xác định một đợt Pump/Dump là khi một đồng coin vô danh bất ngờ tăng giá mà không có lý do hay tin tức, sự kiện nào thực sự đáng tin cậy.
- Khi bạn thấy các bài báo được trả tiền để đưa tin về một đồng coin, kết hợp với sự gia tăng truyền thông xung quanh thì đây có thể là dấu hiệu của một đợt Pump/Dump.
- Nếu một đồng coin với vốn hóa thị trường nhỏ bất ngờ xuất hiện trên tất cả các trang tin Twitter, Facebook Telegram, Reddit,… bạn cũng nên thận trọng.
- Cẩn thận với những lời hứa hẹn rằng bạn có thể x2, x10 tài khoản nhanh chóng khi đầu tư vào một coin nào đó.
Trên đây là những thông tin giải đáp Dump/Pump là gì và cách nhận biết Dump/Pump trong thị trường tiền điện tử. Việc thao túng thị trường vẫn diễn ra hàng ngày và các nhà đầu tư cần phải trang bị kiến thức về những rủi ro đó. Hy vọng các thông tin sẽ giúp ích cho bạn khi tham gia vào thị trường để tự bảo vệ vốn và tối đa hóa lợi nhuận.
