1. Tổng quan thị trường tuần qua
Giá Bitcoin hiện đã giao dịch dưới giá thực tế hơn một tháng qua, với nhiều tín hiệu cho thấy có sự đầu cơ đang diễn ra trên thị trường ở thời điểm hiện tại.
Trong tuần vừa qua, giá Bitcoin đã giảm nhẹ khi kết thúc phiên giao dịch tuần, mặc dù trước đó nó đã tăng từ 18,999 USD lên mức cao nhất tuần là 21,596 USD. Điều này xảy ra sau một phản ứng đầy biến động trên các thị trường tài chính vào đầu tuần, khi lạm phát CPI của Mỹ đạt mức cao nhất trong bốn mươi năm là 9.1%. Ngoài ra, nền kinh tế vĩ mô vẫn đang chịu ảnh hưởng từ nhiều yếu tố, chẳng hạn như tình trạng bất ổn dân sự ngày càng gia tăng, giá năng lượng tăng và sự khan hiếm tài nguyên ở nhiều quốc gia trên thế giới. Trong bối cảnh này, thị trường tiền mã hóa đã trải qua một trong những sự kiện định giá lại nặng nề nhất và giảm nhanh nhất trong lịch sử.
Bài viết này, chúng ta sẽ nghiên cứu cấu trúc giá Bitcoin ở thời điểm hiện tại, thông qua lăng kính của những đồng Coin chưa bán ra thị trường và những khoản lỗ đã ghi nhận (đồng Coin đã bán trong tình trạng thua lỗ) bởi các nhóm nhà đầu tư khác nhau. Mục tiêu của nghiên cứu này là đánh giá xem liệu lực bán ở thời điểm hiện tại có tương đồng với mức thấp nhất trong chu kỳ thị trường giá giảm trước đó hay không.
2. Bitcoin có dấu hiệu tích lũy khi giá giao ngay thấp hơn giá thực tế
Để bắt đầu phần này, trước tiên chúng ta sẽ xác định ý nghĩa của giá trị đã thực hiện và giá trị chưa được thực hiện, vì những khái niệm này sẽ là nền tảng cho những phân tích tiếp theo.
- Giá trị thực tế (số đồng coin đã chi tiêu) là chênh lệch giữa giá trị của đồng coin tại thời điểm xử lý và tại thời điểm mua lại trên chuỗi. Ví dụ: Một nhà đầu tư mua 0.5 BTC với giá 40,000 USD và sau đó rút nó khỏi một sàn giao dịch. Sau đó, nhà đầu tư mua lại nó để bán với giá 20,000 USD (Ở đây, họ có 0,5 * ( 20,000 USD – 40,000 USD) = -10,000 USD) vậy nên số tiền lỗ đã thực hiện của nhà đầu tư BTC này là 10,000 USD.
- Giá trị chưa thực hiện (số coin chưa chi tiêu) là chênh lệch giữa giá trị hiện tại của đồng coin và giá trị tại thời điểm mua lại trên chuỗi. Trong ví dụ trên, nếu nhà đầu tư vẫn giữ 0,5 BTC và giá đang giao dịch ở mức 21.000 USD, họ sẽ giữ khoản lỗ chưa thực hiện là 0,5 * (21,000 USD – 40,000 USD) = -9.500 USD.
Giá thực tế là một trong những dữ liệu trên chuỗi của Bitcoin được công nhận rộng rãi nhất và thường được coi là giá mua lại trên chuỗi (cơ sở chi phí) của nguồn cung Bitcoin. Nó hiện đang được giao dịch ở mức 22,092 USD, so với giá giao ngay hiện tại là 21,060 USD, khiến nhà đầu tư Bitcoin trung bình chịu mức lỗ chưa thực hiện là 4,67%.
Biểu đồ dưới đây sẽ cho thấy các chu kỳ giảm trước đó đã tạo đáy và thiết lập phạm vi tích lũy như thế nào bên dưới giá thực tế. Thời gian giá BTC dưới giá thực tế dao động từ 7 ngày vào tháng 3 năm 2020 và 301 ngày vào năm 2015.
Nếu chúng ta loại trừ tháng 3 năm 2020, thì thời gian trung bình giá BTC ở dưới giá thực tế là 197 ngày. Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại, thời gian giá BTC dưới giá thực tế chỉ mới trải qua được 35 ngày.
Chúng ta có thể hình dung tổng lãi/lỗ chưa thực hiện trong mạng Bitcoin bằng cách lấy tỷ lệ giữa giá thị trường và giá thực tế để tính tỷ lệ MVRV.
- Tỷ lệ MVRV cao (lớn 1,0 thể hiện bằng màu cam) cho thấy mức lợi nhuận chưa thực hiện lớn hơn được giữ trong hệ thống. Trong lịch sử, các giá trị vượt quá 3.0 đã báo hiệu thị trường tăng giá quá nóng.
- Tỷ lệ MVRV giảm (thể hiện bằng màu xanh lam) có nghĩa là giảm khả năng sinh lời trong hệ thống. Đây là kết quả của giá BTC giảm (MV thấp hơn) và cả việc phân phối lại đồng Coin, khi các nhà đầu tư chốt lời và bán các đồng Coin mua được với giá rẻ hơn cho người mua mới với giá cao hơn (RV cao hơn). Có thể thấy sự phân kỳ giảm giá lớn giữa ATH tháng 4 và tháng 11 năm 2021 là kết quả của cơ chế này.
- Tỷ lệ MVRV thấp (nhỏ hơn 1,0, thể hiện bằng màu đỏ) cho thấy giá thị trường thấp hơn giá mua lại trung bình của các nhà đầu tư trên chuỗi. Đây là điển hình của thị trường giá giảm giai đoạn cuối, thường liên quan đến sự hình thành đáy và tích lũy.
Tỷ lệ MVRV hiện đang giao dịch ở mức 0.953 (với mức lỗ chưa được thực hiện là 4.67%), không thấp bằng mức trung bình 0.85 (với mức lỗ chưa được thực hiện là 15%) đã thấy trong các chu kỳ giảm trước đó. Điều này có nghĩa là giá Bitcoin có thể giảm thêm hoặc đi ngang trong khoảng thời gian cần thiết để thiết lập đáy.
Ngoài giá thực tế, chúng ta có một số mô hình định giá trên chuỗi như sau:
- Giá Delta (14,215 USD, thể hiện bằng màu nâu) là một dạng của mô hình định giá kết hợp “nửa cơ bản, nửa kỹ thuật”. Nó được tính bằng chênh lệch giữa giá thực tế và giá trung bình mọi thời đại. Trong quá khứ, mức giá Delta được xem là đáy của thị trường giá giảm.
- Giá cân bằng (17,554 USD, thể hiện bằng màu đỏ) lấy chênh lệch giữa giá thực tế và giá được chuyển nhượng. Đây có thể được coi là một dạng của mô hình “giá trị hợp lý”, nó xác định sự khác biệt giữa những gì đã được thanh toán (thực hiện, cơ sở chi phí) và những gì đã được chi tiêu (được chuyển giao).
Cả hai mức thấp nhất của thị trường giá giảm 2015 và 2018 đều được thiết lập khi Bitcoin giảm xuống mức giá Delta (vùng xanh). Tuy nhiên, cả hai phạm vi tích lũy đã dành phần lớn quá trình hình thành đáy để giao dịch giữa giá cân bằng (phạm vi thấp) và giá thực tế (phạm vi cao) như được hiển thị bằng màu xanh lam.
3. Phân phối lại Bitcoin: Tổn thất chưa được thực hiện
Để hình thành đáy cần có dấu hiệu của sự biến động lớn trong khoản lãi và lỗ chưa thực hiện. Đây là kết quả của việc “từ bỏ” và phân phối lại đồng Coin cho những người mua mới, những người hiện ít nhạy cảm hơn với sự biến động của giá Bitcoin.
Do đó, chúng ta có thể bắt đầu xét riêng những đồng tiền có khoản lỗ chưa thực hiện (người mua chu kỳ 2021 – 2022), để có thể tính toán giá trị USD tổng hợp của chúng. Với thị trường giao dịch từ 17,600 USD đến 21,800 USD, tổng lỗ chưa thực hiện dao động trong khoảng 165 tỷ USD đến 198 tỷ USD.
Lưu ý rằng tổng khoản lỗ chưa thực hiện trong thời kỳ ATH sau tháng 11 lớn hơn nhiều so với giai đoạn từ tháng 5 đến tháng 7 năm 2021, ngay cả khi giá BTC ở mức 29,000 USD (được hiển thị bằng màu xanh lam). Đây là kết quả của việc phân phối lại BTC trong đợt tăng trưởng từ tháng 8 đến tháng 11 năm 2021 và cũng là cơ chế tạo ra sự phân kỳ MVRV giảm giá.
Điều này xác nhận rằng đợt tăng trưởng từ tháng 8 đến tháng 11 năm 2021 gần giống với đợt cứu trợ trong thị trường giá giảm, hơn là sự phục hồi của thị trường tăng giá.
Biểu đồ dưới đây cho thấy tổng số lỗ chưa thực hiện theo tỷ lệ vốn hóa thị trường hiện tại. Ở đây, chúng ta có thể thấy rằng tổng số lỗ chưa thực hiện tương đương với khoảng 55% vốn hóa thị trường, lớn hơn vào tháng 3 năm 2020 và không khác về mức độ với mức thấp nhất của thị trường giá giảm năm 2018.
Xu hướng giảm dần của số liệu này (thể hiện bằng màu xanh lá) trong suốt hành động giá theo xu hướng tích lũy đi ngang là dấu hiệu của việc cải thiện khả năng sinh lời của chủ sở hữu.
Để củng cố lập luận này, chúng ta sẽ phân tích lợi nhuận trên tổng nguồn cung BTC. Khi giá giảm xuống còn 17,600 USD, có đến 9,216 triệu BTC đang được nắm giữ rơi vào tình trạng lỗ chưa thực hiện. Tuy nhiên, sau khi đầu cơ vào ngày 18/06, một tháng hợp nhất và giá tăng lên 21,200 USD, khối lượng này đã giảm xuống còn 7,680 triệu BTC.
Số liệu 1,539 triệu BTC đã được giao dịch lần cuối (có cơ sở chi phí) trong khoảng từ 17,600 USD đến 21,200 USD cho thấy rằng khoảng 8% nguồn cung lưu hành đã được chuyển nhượng trong vùng giá này.
4. Đầu hàng sâu: Thua lỗ được ghi nhận
Để hình thành mức giá sàn của BTC, các nhà đầu tư thường cần trải qua một sự kiện từ bỏ trên phạm vi rộng. Tháng 5 và tháng 6 năm 2022 đã chứng kiến hai sự kiện như vậy, bao gồm sự sụp đổ của Terra và giá BTC giảm xuống dưới ATH chu kỳ 2017 vào ngày 18/06. Những sự kiện này gây ra tổng số lỗ thực tế là 27.77 tỷ USD và 35.5 tỷ USD xét trong khoảng thời gian là 30 ngày.
Cấu trúc của số liệu aSOPR cũng hiển thị nhiều điểm tương đồng với các sự kiện từ bỏ trong thị trường giá giảm. Khi khả năng sinh lời giảm (màu xanh), các nhà đầu tư bắt đầu chốt lỗ ngày càng lớn, cho đến khi thời điểm đầu cơ cuối cùng (màu đỏ) diễn ra. Thị trường cuối cùng chạm đến giới hạn của áp lực bán, giá bắt đầu phục hồi (màu xanh lá).
Sự phục hồi của aSOPR (lý tưởng là chỉ số này phục hồi trên 1.0) sẽ giúp củng cố các nhận định ở trên, rằng đầu cơ cạnh tranh đã diễn ra, tích lũy đang được tiến hành và thị trường đang phục hồi tốt.
Tỷ trọng khối lượng chuyển nhượng trong lợi nhuận cũng có cấu trúc thị trường tương tự như các mức thấp nhất của thị trường giá xuống trước đây. Trong giai đoạn đầu tư năm 2015 và 2018, hơn 58% khối lượng chuyển nhượng đang ghi nhận lỗ tạm thời.
Hiện tại, 54% khối lượng chuyển nhượng đang bị lỗ (46% lợi nhuận), rất gần với mức thu hồi 2015 – 2018. Tương tự như aSOPR, sự phục hồi của chỉ số này sẽ cung cấp tín hiệu rằng áp lực bán có thể đã cạn kiệt và quá trình phục hồi đang diễn ra.
5. Tác động đến động lực cung ứng
Tiếp theo, chúng ta sẽ xét đến Realized Cap HODL Waves để vạch ra sự phân bổ của tài sản USD được lưu trữ trong Bitcoin, theo các nhóm tuổi khác nhau, gồm 2 nhóm: BTC được nắm giữ từ 3 tháng trở xuống và nhóm còn lại là từ 3 tháng trở lên.
Tổng giá trị USD được nắm giữ trong nhóm BTC từ 3 tháng trở xuống đang trong xu hướng giảm và hiện đã giảm xuống dưới 20%. Điều này mô tả hai hiện tượng:
Thứ nhất, các đồng Coin được nắm giữ lâu hơn phần lớn đã làm chậm chi tiêu của nhà đầu tư. Đây là một tín hiệu cho thấy holder dành niềm tin cho BTC là rất lớn.
Thứ hai, các nhà đầu tư dài hạn đang dần tích lũy BTC và lưu trữ trong một khoảng thời gian nhất định. Sau khoảng thời gian đó, nhóm nhà đầu tư này sẽ đưa chúng ra thị trường.
Đối với nhóm BTC được nắm giữ từ 3 tháng trở lên, hiện có đến hơn 80% tài sản USD được nắm giữ trong nhóm này. Xu hướng này vẫn tiếp tục gia tăng, được thúc đẩy mạnh mẽ bởi các khung thời gian từ 6 tháng đến 2 năm.
Một lần nữa, điều này có rất nhiều dấu hiệu cho thấy áp lực bán Bitcoin trên thị trường đang dần cạn kiệt.
6. Kết luận và tóm tắt
Trong năm 2022, giá Bitcoin đã điều chỉnh mạnh và điều này được thúc đẩy bởi nhiều vụ sụp đổ của các dự án hàng đầu trong lĩnh vực DeFi. Trong khoảng thời gian tương đối ngắn (7 tháng), BTC đã giảm hơn 70% từ mức ATH được thiết lập vào tháng 11/2021.
Trong phần trên, chúng ta đã khám phá cấu trúc thị trường hiện tại thông qua các số liệu thống kê khoản lãi và lỗ chưa được thực hiện, cũng như tìm kiếm các tín hiệu về sự suy yếu của lực bán. Qua đó chúng ta cũng đã thấy được mối tương quan giữa thị trường hiện tại và các mức thấp nhất của thị trường giá giảm trong quá khứ.
Trong bối cảnh bất ổn kinh tế vĩ mô và địa chính trị, Bitcoin vẫn được rất nhiều nhà đầu tư lâu năm tin tưởng và việc tạo đáy của nó thực sự có thể đang được tiến hành.
Thông qua những dữ liệu On-chain được đề cập trong bài viết này, hy vọng bạn đọc đã có được một cái nhìn tổng quan về thị trường tiền mã hóa nói chung và Bitcoin nói riêng. Từ đó, bạn đọc có thể tự đưa ra nhận định, cũng như chiến lược đầu tư cho bản thân trong thời gian sắp tới.