1. Tổng quan thị trường tuần qua
Tuần này chứng kiến việc triển khai thành công một trong những kỳ công ấn tượng nhất của kỹ thuật trong ngành công nghiệp Blockchain: Hợp nhất Ethereum. Việc chuyển đổi cơ chế đồng thuận từ Proof-of-Work (PoW) sang Proof-of-Stake (PoS), đã nằm trong lộ trình Ethereum và là một cột mốc đáng chú ý cho dự án.
Có thể cho rằng, không có dẫn chứng nào tốt hơn để chứng minh quá trình chuyển đổi này quy mô như thế nào, hơn là quan sát thời gian khối Trung bình và Trung bình của Ethereum. Ở đây chúng ta có thể thấy rõ việc kết thúc khai thác PoW và thay đổi một cách tự nhiên chuyển sang PoS được thiết kế có độ chính xác.
Trong báo cáo này, chúng ta sẽ phân tích sự kiện lịch sử này trên cả thị trường giao dịch và số liệu Blockchain trên chuỗi. Chúng tôi sẽ phân tích Merge từ các góc độ sau:
- Định hướng của các nhà giao dịch đòn bẩy trong thị trường Hợp đồng tương lai và quyền chọn.
- Ảnh hưởng của quá trình chuyển đổi Hợp nhất đến các chỉ số đồng thuận.
- Tổng số ETH hiện tại đã nắm giữ và phân phối các nhà cung cấp dịch vụ đặt cọc.
- Mô hình hóa so với tác động thực tế đến nguồn cung ETH.
Cho đến khi Hợp nhất, các nhà giao dịch trên thị trường hợp đồng tương lai vĩnh viễn đã trả 1.200% tỷ lệ tài trợ hàng năm để duy trì các vị thế ETH ngắn hạn của họ. Đây là mức lãi suất vốn âm thấp nhất mọi thời đại mới, làm lu mờ mức đỉnh trước đó là -998% đạt được trong đợt bán tháo tháng 3 năm 2020.
Tỷ lệ cấp vốn kể từ đó đã hoàn toàn trở lại mức trung lập, cho thấy phần lớn phí đầu cơ ngắn hạn đã tiêu tan.
Tổng lãi suất mở hợp đồng tương lai đã giảm 15% từ 8,0 tỷ USD xuống còn 6,8 tỷ USD sau khi Hợp nhất, với cả hai thái cực này đều khá điển hình trong bối cảnh thị trường 2021-2022. Tuy nhiên, để giữ cho sự thay đổi này trong bối cảnh, chúng ta phải tính đến ảnh hưởng của việc giá đồng ETH thay đổi, điều này ảnh hưởng đến giá trị USD của quy mô vị thế hợp đồng tương lai bằng ETH.
Nếu chúng ta kiểm tra lãi suất mở (Open Interest) trên cơ sở mệnh giá ETH, chúng ta có thể thấy rằng lãi suất mở trong thị trường Future ở mức cao nhất mọi thời đại, đã tăng gần 80% kể từ đầu tháng 5. Trong tuần trước, có vẻ như đòn bẩy hợp đồng tương lai đã tăng thay vì giảm, cho thấy nhiều vị thế phòng ngừa rủi ro vẫn chưa được đóng.
Trong thị trường quyền chọn (Option Market), nơi diễn ra một lượng lớn hiện tượng đầu cơ ETH gần đây, lãi suất mở của Quyền chọn Mua (Call Option) đã giảm 600 triệu USD sau Merge (giảm 10%). Vẫn còn tổng cộng $5,2 tỷ vị thế Quyền chọn Mua chưa đóng, vẫn cao hơn nhiều so với định mức năm 2021. Thị trường Quyền chọn Bán (Put Option) đã trải qua mức giảm nặng hơn là 19%, nhưng đây vẫn là một quy mô nhỏ hơn nhiều so với giá trị vị thế ròng 294 triệu USD đã bị đóng.
Theo nhiều cách, có vẻ như thị trường ETH vẫn được kỳ vọng nhiều mặc dù giá ETH đã điều chỉnh -22%.
2. Dữ liệu On-chain từ sự kiện Merge
Sự kết thúc của kỷ nguyên Proof-of-Work Ethereum được đánh dấu bằng sự sụt giảm ngay lập tức về 0 của độ khó đào sau khi Hợp nhất. Quá trình này diễn ra tức thời, không có giai đoạn ngừng hoạt động, cũng như không có bất kỳ điều chỉnh độ khó nào diễn ra. Doanh thu cho các công cụ khai thác PoW đã biến mất một cách hiệu quả, nhóm GPU và các giàn máy đào ASIC giờ đây đang phải tìm kiếm một mục đích mới.
Thay cho các công cụ đào, PoS sử dụng một nhóm các validator. Một validator được chỉ định giữ vai trò của nhà sản xuất khối cho mỗi slot 12 giây. Tuy nhiên, trong trường hợp validator này ngoại tuyến hoặc không thể truy cập vào thời điểm đó, có thể sẽ dẫn đến tình trạng Missed Block (Block bị bỏ lỡ).
Biểu đồ đo thời gian hoạt động của mạng lưới validator bằng cách sử dụng số liệu Tỷ lệ tham gia (tỷ lệ giữa số khối được tạo thành công (tức là không bị bỏ lỡ) và tổng số slot đang hoạt động). Như biểu đồ bên dưới cho thấy, Tỷ lệ tham gia vượt quá 99% đã chứng minh sự hiệu quả của phần lớn vòng đời Beacon Chains. Đây sẽ là một chỉ số hiệu suất thú vị để xem khi có nhiều khối lượng thông tin hơn cần được xử lý và nhiều validator hơn tham gia vào mạng lưới.
Trong những tuần trước khi Merge, tỷ lệ tham gia có sự giảm nhẹ xuống còn khoảng 97.5%. Sau Merge, tỷ lệ này đã trở lại phạm vi 99%+. Điều này cho thấy có một số gián đoạn ngắn đối với một số validator phụ.
Số phiếu chứng thực (Attestation) trên chuỗi cũng trải qua một sự sụt giảm ngắn trước khi Merge, nhưng tương tự đã phục hồi trở lại trong phạm vi 32,000 đến 38,000 chứng thực/giờ. Có thể điều này phản ánh các vấn đề về nút với toán tử đặt cọc có kích thước lớn hơn hoặc có thể là lỗi máy khách phần mềm, nơi nhiều trình xác thực đã bị ảnh hưởng trong một khoảng thời gian ngắn.
Ethereum hiện có hơn 429,600 Validator đang hoạt động trên toàn mạng lưới. Biểu đồ bên dưới cho thấy 6 tháng qua, trong đó số lượng các validator mới tăng rõ rệt xuyên suốt trước và sau khi diễn ra sự kiện Merge. Hơn 11,360 Validator đã trực tuyến chỉ trong tháng 9, cho thấy niềm tin của nhà đầu tư vào sự thành công về mặt kỹ thuật của The Merge.
Khi người xác thực chọn tham gia hoặc không tham gia nhóm đặt cọc, họ sẽ bị hạn chế bởi một giao thức đặt giới hạn về tổng số lần rời bỏ trình xác thực trên mỗi Kỷ nguyên. Biểu đồ bên dưới hiển thị nắp này (dấu vết màu xanh lam) cùng với biểu đồ kiểu mã vạch hơi vạch, cho thấy sự thay đổi hàng ngày trong Trình xác thực đang hoạt động. Chúng ta có thể thấy một số khoảng thời gian mà dòng người xác thực đạt đến giới hạn giới hạn trong quá khứ.
Sự bùng nổ gần đây của hoạt động xác thực mới vào tháng 9 có thể nhìn thấy, mặc dù nó vẫn khá nhẹ so với các giai đoạn nặng hơn được thấy vào năm 2021.
Với tổng số 429,600 Trình xác thực đang hoạt động, hiện có hơn 14,586 triệu ETH được nắm giữ, chiếm 12,2% tổng nguồn cung ETH. Tổng số ETH đã nắm giữ sẽ thay đổi theo thời gian do:
- Những ký gửi mới và cuối cùng là Rút tiền (sau Shanghai Fork)
- Doanh thu kiếm được từ phát hành (issuance) và phí (→ số dư tăng)
- Bị rò rỉ (Inactivity leak) nếu validator thường xuyên bỏ lỡ các block hoặc chứng thực (attestation) (→ số dư giảm).
- Bị cắt (Slashing) trong trường hợp có hành vi ác ý (→ số dư giảm).
Tổng số dư staked khác với số liệu mới được gọi là Số dư hiệu quả (Effective Balance), là phần ETH đang tích cực tham gia vào sự đồng thuận. Effective Stake được giới hạn cho mỗi validator là 32 ETH, và giảm xuống mức 1 ETH trong trường hợp bị rò rỉ hoặc bị cắt.
Tổng số dư hiệu quả (Effective Balance) hiện ở mức 13,801 triệu ETH, dẫn đến tỷ lệ Effective Stake là 94,6%.
Phần lớn số ETH Staked được lưu trữ bởi nhiều nhà cung cấp dịch vụ staking, chiếm 10,071 triệu ETH (69,04%). 4 nhà cung cấp dịch vụ hàng đầu là Lido, Coinbase, Kraken và Binance, quản lý 8,18 triệu ETH staked, chiếm 56,08% tổng số ETH staked.
Một trong những nhóm staking mới phát triển là Rocketpool. Đây là một nhà điều hành validating node phân tán cạnh tranh với Lido. Rocketpool vẫn có quy mô rất nhỏ, tốc độ phát triển nhanh, với 228,200 ETH được staked (chiếm 1,56%).
3. Thực tế về nguồn cung
Một trong những yếu tố được nhắc đến nhiều nhất của sự kiện The Merge là sự sụt giảm đáng kể trong việc phát hành nguồn cung, khi cùng với việc đốt cháy EIP1559, dự kiến sẽ dẫn đến giảm phát nguồn cung ETH.
Kể từ khi Beacon Chain ra đời vào ngày 1 tháng 12 năm 2020, Ethereum đã có hai nguồn phát hành nguồn cung, chuỗi PoW và chuỗi PoS. Vào tháng 8 năm 2021, EIP1559 đã được triển khai, tạo ra tính năng đốt phí trên chuỗi PoW, một tính năng hiện đã được chuyển sang chuỗi PoS. Biểu đồ bên dưới cho thấy việc phát hành ETH ròng hàng ngày kể từ khi EIP1559 được triển khai.
- Biểu đồ khu vực hiển thị điều kiện thực tế, bao gồm phát hành PoW và PoS, với cơ chế đốt EIP1559 và giải thích cho việc ngừng sử dụng PoW. Giá trị dương 🟢 biểu thị thời kỳ lạm phát ròng (điều kiện điển hình) và giá trị âm 🔴 biểu thị sự giảm phát ròng
- Mô phỏng sự tiếp diễn nếu chỉ có Chuỗi PoW 🟠, giả sử Hợp nhất PoS không bao giờ diễn ra và giả định 2 ETH được phát hành cho mỗi khối (chú ý phần thưởng bị bỏ qua vì là mô phỏng đơn giản).
- Mô phỏng sự tiếp diễn nếu chỉ có Chuỗi PoS 🔵, giả sử Hợp nhất diễn ra cùng với bản phát hành EIP1559 vào tháng 8 năm 2021 và do đó bỏ qua tất cả phần thưởng khối PoW sau ngày đó. Đây cũng chính là biểu đồ kể từ sau khi Merge.
Có thể thấy rằng mô hình PoS 🔵 có tỷ lệ phát hành thấp hơn đáng kể là ~772 ETH/ngày, so với ~12,500 ETH cho mô hình PoW 🟠 . Tuy nhiên, cần lưu ý rằng hiện tại, việc phát hành ETH ròng vẫn còn lạm phát. Điều này chủ yếu là vì ở hiện tại sự tắc nghẽn blockchain cực kỳ thấp và mức độ sử dụng mạng lưới thấp..
Phóng to biểu đồ 1 giờ từ sự Merge trở đi, chúng ta có thể tính toán mức giảm nguồn cung ròng đã diễn ra.
- Chuỗi Ethereum PoW sẽ phát hành khoảng 48,400 ETH trên mạng.
- Chuỗi PoS đã phát hành ròng 3.893 ETH, phản ánh mức giảm đáng kể 92,8% so với hệ thống không được dùng nữa.
Ngay sau sự kiện Hợp nhất, sự bùng nổ của nhu cầu không gian khối đã đẩy phí gas trung bình lên cao hơn, điều này tạo ra khoảng thời gian 12 giờ giảm phát nguồn cung ETH ròng ban đầu. Tuy nhiên, khi tắc nghẽn được giải quyết và phí trở lại thấp hơn, nguồn cung ETH tổng thể đã tiếp tục tăng, mặc dù với tốc độ nhỏ hơn đáng kể so với việc triển khai PoW trước đó.
4. Tóm tắt và kết luận
Hợp nhất Ethereum là một thành công và là sự kiện tích lịch sử. Nhiều năm nghiên cứu, phát triển và chiến lược chuyên dụng giờ đây đã cùng nhau đạt được một kỳ tích kỹ thuật đáng chú ý.
