Tiền mã hóa là các công nghệ thanh toán kỹ thuật số phi tập trung. Mặc dù xu hướng bắt đầu với Bitcoin nhưng ngày nay đã có hàng chục lựa chọn thay thế. Giao dịch tiền mã hoá này được ghi lại bằng nền tảng blockchain.
Tiền mã hoá là gì?
Tiền mã hóa là một dạng tiền kỹ thuật số, các giá trị tiền tệ được phép các cá nhân truyền đi thông qua một thiết lập kỹ thuật số.
Vậy tiền mã hoá khác gì với Paypal hay Internet Banking? Xét về mục đích, các giao dịch tiền mã hoá cũng được dùng để chi trả các hoạt động bình thường, cho bạn bè, cho một món hàng được mua trên Internet. Nhưng đằng sau đó, tiền mã hoá có cơ chế hoạt động rất khác biệt so với các loại tiền tệ trước đó.
Đặc trưng của tiền mã hoá
Có nhiều lý do khiến tiền mã hoá được nhiều người quan tâm. Nhưng điểm chính yếu của tiền mã hoá là hoạt động như một hệ thống tiền điện tử không thuộc sở hữu của bất kỳ tổ chức nào.
Một đồng tiền mã hoá lý tưởng sẽ vận hành trên cơ chế phi tập trung. Không có một ngân hàng trung ương hoặc một nhóm người dùng nào có thể thay đổi các quy tắc của tiền mã hoá mà không đạt được sự đồng thuận chung. Đây là một mang lưới nơi những người cùng tham gia một phần mềm kết nối với nhau, từ đó chia sẻ thông tin trong mạng lưới.
Hình ảnh bên trái thể hiện mạng lưới có dạng như cách các ngân hàng đang sử dụng. Mỗi người dùng phải kết nối tới máy chủ trung tâm. Với hệ thống ở bên phải, tất cả người dùng đều được kết nối với nhau và thông tin được truyền đi trong mạng lưới này.
Điều này mang ý nghĩa gì? Đặc tính phi tập trung của tiền mã hoá khiến việc đánh sập hệ thống hoặc kiểm duyệt khó có thể xảy ra. Ngược lại, để làm tê liệt một mạng lưới tập trung, chỉ cần can thiệp vào máy chủ trung tâm. Nếu một ngân hàng bị xoá sạch cơ sở dữ liệu và không có bản sao lưu, việc ghi nhận lại các tài khoản và số dư của người dùng sẽ gặp nhiều khó khăn.
Trong tiền mã hoá, các nút (nodes) chứa một bản sao của cơ sở dữ liệu. Mỗi cá thể sử dụng mạng lưới phi tập trung đều là một máy chủ của riêng họ. Các nút riêng lẻ có thể chuyển sang chế độ ngoại tuyến (offline) mà vẫn có thể ghi nhận thông tin từ các nút khác.
Đó là lý do tiền mã hoá hoạt động 24 giờ một ngày, 365 ngày một năm. Chúng cho phép thông tin được chuyển đến mọi nơi trên toàn cầu mà không cần sự can thiệp của các bên trung gian. Đây là lý do tiền mã hoá có đặc tính không cần cấp phép: bất cứ ai với kết nối Internet đều có thể chuyển tiền.
Ai phát minh ra tiền mã hoá?
Theo lịch sử ghi nhận, đồng tiền mã hoá đầu tiên là Bitcoin, được phát hành vào năm 2009. Nó được tạo ra bởi một người hoặc một nhóm người sử dụng cái tên Satoshi Nakamoto. Cho đến ngày nay, danh tinh thật sự của Satoshi Nakamoto vẫn còn là một bí ẩn.
Bitcoin đã sinh ra một số lượng lớn các loại tiền mã hoá tiếp theo - một số nhằm mục đích cạnh tranh và một số tìm cách tích hợp các tính năng không có sẵn trong Bitcoin.
Ngày nay, nhiều blockchain không chỉ cho phép người dùng gửi và nhận tiền mà còn vận hành các ứng dụng phi tập trung bằng cách sử dụng các hợp đồng thông minh. Ethereum là ví dụ phổ biến của một blockchain như vậy.
Tiền mã hoá trên thị trường
Hiện nay, theo Coinmarketcap, có hơn 10,000 đồng tiền mã hoá đang hoạt động.
Hai đồng tiền giữ vững vị thế đầu thị trường là Bitcoin và Ethereum chiếm hơn 50% tổng vốn hoá thị trường tiền mã hoá.
Kết Luận
Khi Satoshi Nakamoto lần đầu tiên công bố ý tưởng về Bitcoin vào năm 2008, ông đã thiết lập một chuỗi các sự kiện, mà đã vĩnh viễn thay đổi cách chúng ta nhận thức, nắm giữ và truyền tải giá trị. Trong thời đại mà sự riêng tư của chúng ta ngày càng khó bảo vệ và bảo mật của chúng ta phụ thuộc vào sự tin tưởng của bên thứ ba, tiền mã hóa đã nổi lên như một phương tiện để thực sự là ngân hàng riêng của mỗi người.
