Phân tích dữ liệu On-chain (tuần 16/2022)

Sự tăng trưởng ngắn trong thách thức dài hạn

Thị trường Bitcoin đã về mức dưới $40.000 bởi các áp lực nguồn cung. Tuy nhiên, xét về tổng bức tranh thị trường, hiện đã có sự đầu cơ mở rộng nhằm hấp thụ trong bối cảnh hiện tại.

Thị trường tiếp tục trải qua một tuần giao dịch không mấy sôi nổi, với biên động giá về dưới $40.000 khác xa với xu hướng tăng tháng 3. Giá đạt đỉnh ở mức cao $41.446 vào đầu tuần, trước khi trượt xuống đạt mức thấp mới ở mức $38.729.

Thị trường Bitcoin hiện có nét tương đồng với thị trường tài chính truyền thống khi đều đứng trước các tác động tiêu cực về mặt vĩ mô, song vẫn có một số tài sản đi ngược bão trong xu thế này. Những thay đổi nhanh chóng với một loạt các đợt tăng nóng của một số loại hàng hoá, lợi suất trái phiếu liên tục phá các ATH trước đó. Hiện giá BTC khá nhạy cảm với bất kỳ tác động nào diễn ra.

Việc hấp thụ thông tin đa phân khúc thị trường là một thách thức tương đối khó khăn. Tuy nhiên, nếu Bitcoin ngày càng nhạy với thông tin thì từ đó ta có thể hiểu rõ hơn hành vi của nhà đầu tư, hỗ trợ đưa ra các quyết định đầu tư chính xác và hiệu quả hơn.

Trong bài viết này, chúng ta sẽ đi sâu vào tìm hiểu hai nhóm người dùng sở hữu Bitcoin, xác định bởi hành vi chi tiêu: dài hạn (LTH) và ngắn hạn (STH). Dựa trên các thông tin lấy được, ta có thể phân tích được hành vi nắm giữ và cả tiềm năng đầu tư, liệu rủi ro và cơ hội có thể được xác định thông qua nghiên cứu hành vi chi tiêu.

Vùng giá kỳ vọng của nhà đầu tư

Trong các bài viết trước đây, chúng ta thấy được lượng cầu trên thị trường từ vùng giá $35.000 đến $42.000 khá dồi dào khi khối lượng giao dịch trong vùng này tương đối lớn. Tuy vậy, nhu cầu sở hữu Bitcoin ngoài phạm vi giá trên vẫn chưa đủ để thúc đẩy tiếp diễn đà tăng của thị trường.

Ở hai biểu đồ đầu tiên, dữ liệu cho thấy về sự phân bổ giá dựa trên nguồn cung với mức giá thấp hơn $33.000 từ 22.01 đến hiện tại.

Mức thấp nhất được ghi nhận trên biểu đồ là $33.000 vào 22.01 (không tính đến đợt giảm giá kéo dài 2,5 tháng từ mức ATH vào đầu tháng 11). Bitcoin đã có sự tăng trưởng tốt từ $35.000 đến $63.000. Điều này cho thấy nhu cầu tương đối đồng nhất đã được đặt ra đối với BTC cả trên đường tăng (tháng 8 - tháng 11) và giảm (tháng 11 - tháng 1).

Nếu đem so sánh đường xanh lam với sự phân phối giá Coin, ta có thể rút ra được các thông tin như sau:

• Lượng cung được tích luỹ lại trong phạm vi từ $38.000 đến $45.000, đồng thời đây cũng là vùng giá tích lũy trên thị trường hiện nay.
• Đường xanh lam: phần lớn khối lượng từ ngày 22 tháng 1 vẫn giữ nguyên. Mặc dù thị trường tiếp tục đi ngang xuyên suốt 2,5 tháng nhưng nhà đầu tư vẫn không có dấu hiệu muốn bán đi đồng tiền của họ, ngay cả trong vị thế thua lỗ. Điều này có thể hiểu rằng HODLer ít nhạy cảm về giá chủ yếu đang nắm giữ nguồn cung lớn hơn $40.000.
• Đường xanh lá: các Coin phân phối với lợi nhuận từ mức $33.000 đa số đến từ những người đã mua ở vùng $32.000 và $36.000 với một khối lượng tương đối lớn - 60.000 BTC từ phạm vi $3.000 đến $4.000.
• Đường màu đỏ: đây là sự phân phối bị thua lỗ đã xảy ra khi những người mua đã mua sau ATH tháng 11 nhận ra rằng sự sụt giảm vẫn chưa kết thúc và nhận ra khoản lỗ giảm dần.

Quan sát từ mô hình lãi lỗ thực hiện trong 2,5 tháng qua cho thấy rằng các nhà đầu tư tiếp tục xem phạm vi $35.000 đến $42.000 là vùng giá hấp dẫn để tích luỹ.

Chúng ta xác định ngưỡng giữa nhóm dài hạn (LTH) và ngắn hạn (STH) là 155 ngày, tại thời điểm viết bài và được đặt ngay sau ATH tháng 11. Có thể hiểu:

• Hầu hết các người mua sau điểm ATH đều thuộc nhóm ngắn hạn. Những người cầm ngắn hạn này thường phản ứng với biến động của thị trường tương đối nhanh.
• Hầu hết tất cả những người mua trước ATH đều thuộc nhóm dài hạn. Những người cầm dài hạn sẽ chi tiền cẩn trọng hơn và có xu hướng tích luỹ cho các đợt tăng trưởng vĩ mô sau này

Biểu đồ dưới đây trình bày khối lượng hiện hành, chia thành các nhóm LTH (xanh lam) và STH (đỏ). Từ đó, chúng ta có thể rút ra các kết luận như sau:

• Nhóm ngắn hạn (màu đỏ): lượng nắm giữ từ $50.000 đến $60.000 rất ít, cho thấy hầu hết  “Top buyer" có khả năng đã đầu tư từ trước. Ngược lại, một lượng lớn nhu cầu STH xuất hiện trong khoảng từ $38.000 đến $50.000, khẳng định rằng vùng giá này khá hấp dẫn (người mua mới).
• Nhóm dài hạn (màu xanh lam): Các LTH hiện nắm giữ 15,2% nguồn cung Coin ở vị thế thua lỗ với mức giá trên $60.000. Mặc cho bất kỳ sự biến động nào, các nhà đầu tư vẫn tiếp tục nắm giữ. Điều này củng cố quan điểm rằng những nhà đầu tư này là một nhóm không nhạy cảm nhiều về giá, và đồng thời là những người ít có khả năng gây áp lực cho phía bán nhất.

Sự gia tăng mạnh về khoản lỗ tạm tính

Sau khi xác định được các phạm vi giá khác nhau mà nhà đầu tư đang nắm giữ, chúng ta có thể đào sâu vào các rủi ro tiềm ẩn từ áp lực nguồn cung. Biểu đồ dưới đây trình bày tỷ lệ các Coin của cả LTH (xanh lam) và STH (đỏ) bị thua lỗ.

Ta dễ dàng nhận ra được mức phân chia xấp xỉ 15,2% LTH : 15,0% STH, với tổng số 30,2% nguồn cung ở mức lỗ.

Khả năng sinh lời của thị trường hiện tại tốt hơn đáng kể so với lúc thị trường Bear market 2018 hoặc 2020. Vào thời điểm đó, chỉ riêng LTHs đã nắm giữ hơn 35% nguồn cung thua lỗ. Hơn nữa, chúng ta có thể thấy sự gia tăng vĩ mô của các đồng tiền được nắm giữ bởi các LTH ít nhạy cảm hơn với giá (mũi tên màu đen). Đây là kết quả của quá trình tích lũy và các giá trị thu được từ LTH, cũng như cách họ vượt qua các đợt giảm giá sau đó.

Tuy nhiên, chúng ta có thể thấy rằng so với giai đoạn từ tháng 5 đến tháng 7 năm 2021, khả năng sinh lời của thị trường có hiệu suất thấp hơn, đặc biệt là các LTH có nguồn cung lỗ nhiều hơn đáng kể so với giai đoạn này.

Chúng ta có thể xây dựng một bộ dao động (Z-Score) cho tỷ lệ thay đổi đối với Coin LTH đang lỗ. Ở đây, nỗ lực của ta là cố gắng xem khả năng sinh lời của thị trường đang thay đổi nhanh như thế nào.

Nói một cách dễ hiểu:

• Dao động dương khi nhiều Coin LTH đang trở về mức sinh lợi, xuất phát từ việc giá đi lên, sau thời gian tích lũy của LTH.
• Dao động âm khi nhiều  LTH rơi vào tình trạng thua lỗ, xuất phát từ việc giá giảm và LTH không phản ánh kịp thời với sự điều chỉnh của thị trường.

Những gì chúng ta có thể thấy là đợt điều chỉnh gần đây đã đẩy một lượng Coin LTH vào vị thế thua lỗ. Điều này nghĩa là lượng mua lỗ từ tháng 8 đến tháng 11 được cho là lớn nhất tính đến thời điểm hiện tại.

Đợt điều chỉnh này đã ảnh hưởng nhiều đến LTH. Các chỉ số cao như vậy đã báo hiệu sự tương đồng với các thị trường Bear market giai đoạn cuối, hầu hết đều xảy ra trước sự kiện rũ bỏ cuối cùng.

Nếu chúng ta để ý biến động của nhóm nắm giữ ngắn hạn, chúng ta có thể thấy một mô hình tương tự đang có hiệu lực. Giá trị dương đạt được vào tháng 10 rất giống với mức phục hồi năm 2019, nơi một phần lớn thị trường quay trở lại với khả năng sinh lời trong một khoảng thời gian ngắn (A).

Điều tiếp theo trong cả hai trường hợp (B) là một đợt giảm giá dài khiến tất cả những người mua tin rằng thị trường Bear market đã kết thúc sau khi ghi nhận một khoản lỗ tạm tính. Điều này có nét tương đồng với tình hình Bear market năm 2019.

Kết quả rút ra từ nghiên cứu này là một lượng lớn các nhà đầu tư hoạt động trong khoảng thời gian từ tháng 8 năm 2021 đến tháng 1 năm 2022 đã chứng kiến giá thị trường giảm bốc hơi dưới mức chi phí cơ sở, đồng thời thúc đẩy quá trình phân phối lại trên quy mô lớn cho nguồn cung Bitcoin.

Dòng vốn đầu tư quay trở lại ?

Khái niệm vốn đầu tư được hiểu và nói đến rộng rãi trên thị trường, và chúng thường báo hiệu sự kết thúc của Bear market. Các sự kiện huy động vốn thường xảy ra khi nhà đầu tư mất niềm tin hoàn toàn vào thị trường, kèm theo áp lực bán trên diện rộng với khối lượng lớn, và từ đó tâm lý bán tháo sẽ vơi dần.

Để tóm tắt đầy đủ nhất, sau đây là một số luận điểm chính:

• Phần lớn các nhà đầu tư nắm các Coin có giá trị lúc mua trên $40.000 (trước thời điểm ATH) thuộc nhóm dài hạn và đã vượt qua được sự biến động đáng kể. Điều này càng củng cố thêm những HODL không nhạy cảm về giá có ít khả năng gây áp lực về phía lực cung
• Phần lớn nhà đầu tư thuộc nhóm ngắn hạn mua trên $50.000 (sau ATH) đã bắt đầu quá trình đầu tư và phân phối lại danh mục. Áp lực cung từ nhóm này tương đối cạn kiệt
• Các nhà đầu tư cho rằng phạm vi giá từ $35.000 đến $42.000 khá hấp dẫn bởi xu hướng tích lũy khá chặt ở vùng này, mặc dù chưa có động lực đủ lớn nào để bứt phá cao hơn (hoặc thấp hơn).
• Tỷ lệ mà Coin LTH và STH đang ở vị thế lỗ tạm tính trong đợt điều chỉnh này mang lại ý nghĩa rất quan trọng, cho thấy niềm tin của các nhà đầu tư Bitcoin đã được kiểm tra kỹ lưỡng

Câu hỏi đặt ra bây giờ là với sự thâm hụt tài chính đáng kể đến từ thị trường, điều gì sẽ dẫn đến việc xả hết vốn đầu tư cuối cùng?

Nếu chúng ta nhìn vào tốc độ giảm Realized Cap của nhóm nắm giữ ngắn hạn (cơ sở chi phí, Z-Score), ta có thể thấy rằng nó đã đạt đến mức giảm kỷ lục mới. Mức lỗ thực của STH đang gấp hai lần trong quá khứ và cả hai đều xảy ra trong giai đoạn tồi tệ nhất của thị trường giảm năm 2018.

Theo số liệu này, giới hạn STH đã xảy ra và nó nghiêm trọng gấp đôi so với mức đáy tháng 7 năm 2021 ở mức $29.000.

Cuối cùng, dựa trên những nghiên cứu tương tự đối với nhóm nắm giữ dài hạn, chúng tôi thấy điều gì đó còn ấn tượng hơn. Biên độ giảm của Realized Cap LTH (hiện đang giao dịch ở mức $14.600) là mức sâu nhất trong lịch sử và không có mức tương đương.

Chỉ có ba cơ chế mà Realized Cap LTH có nguy cơ giảm:

1. Khối lượng lớn Coin đang vượt qua ngưỡng 155 ngày tuổi và có giá mua lại thấp hơn nhiều so với giá tổng hợp. Điều này phổ biến sau một quá trình tích luỹ. Với ngưỡng 155 ngày là ở mức ATH tháng 11, cơ chế này hiển nhiên không thể đóng vai trò chính vì các đồng tiền đáo hạn muộn sẽ có cơ sở chi phí cao hơn nhiều so với $14.600.
   
2. Các LTH hiện tại đang bổ sung vào số dư của chúng ở mức giá thấp hơn cơ sở chi phí trung bình. Đây là một cơ chế hợp lý cho loại LTH năm 2021 có cơ sở chi phí lớn hơn $40.000. Tuy nhiên, cơ chế không ảnh hưởng mấy do giá LTH thực tế tổng hợp thấp hơn nhiều ở mức $14.600.
   
3. Các Coin do LTH nắm được giữ ở chi phí cao hơn nhiều so với mức tổng ($14.600) đang đầu tư. Họ đang rời khỏi nhóm LTH và phân phối lại tiền của họ cho những người mua STH mới. Điều này có hiệu quả loại bỏ các Coin cơ bản có chi phí cao khỏi tổng thể, giúp cho các đồng Coin với cơ sở chi phí rẻ hơn nhiều (chẳng hạn như các Coin từ các chu kỳ trước) có thêm sức ảnh hưởng.

Cơ chế 3 cho đến nay là có khả năng xảy ra cao nhất, báo hiệu rằng nhiều LTH bị bất ngờ bởi sự điều chỉnh hiện tại và có xu hướng bán các Coin đang nắm giữ ... vào tay những người mua giá trị từ $35.000 đến $42.000.

Tổng kết

Thị trường Bitcoin toàn cầu với giao dịch liên tục 24/7, giúp nó phản ứng nhanh với các sự kiện kinh tế vĩ mô, các cú sốc và mối tương quan với các tài sản truyền thống như cổ phiếu và trái phiếu. Đặc biệt trong môi trường khó khăn như hiện tại, việc phân tích những người tham gia thị trường Bitcoin On-chain có thể cung cấp cái nhìn sâu sắc về tâm lý hành vi của một nhóm các nhà đầu tư khác nhau.

Với sự điều chỉnh hơn mức 50% diễn ra suốt tháng 5 qua đã gần như thay đổi cấu trúc vị thế sở hữu BTC. NHóm các LTH trên $50.000 vẫn giữ vững tâm lý trong khi các STH lại bị cảm xúc chi phối khá lớn.

Các nhà đầu tư hiện đang chờ đợi cơ hội mới từ thị trường, điều này xuất phát từ các khoản lỗ từ giao dịch Coin cũng như sự nhạy cảm của giá BTC. Tuy nhiên, vẫn có lượng nhu cầu sở hữu Bitcoin trong vùng giá $35.000 đến $42.000.