Khi nói đến blockchain, hầu hết sẽ nghĩ ngay đến crypto và những vấn đề tài chính thú vị xoay quanh nó, nhưng bản thân loại công nghệ này cũng đang phát triển và được ứng dụng ở nhiều lĩnh vực khác.
Một blockchain có thể được coi là một cơ sở dữ liệu phân tán có thông tin được lưu trữ trên mọi node đang chạy của mạng. Bởi vì cơ sở dữ liệu được phân phối giữa những người đang chạy mạng, nó đảm bảo tính minh bạch và an toàn.
Như tên của nó, dữ liệu blockchain lưu trữ trên một chuỗi các khối được sắp xếp theo thời gian. Mỗi khối tiếp theo được xây dựng dựa trên thông tin được lưu trữ trong các khối trước đó, có nghĩa là các blockchain tạo thành một dòng thời gian dữ liệu đáng tin cậy.
Blockchain là công nghệ xương sống của crypto, bởi nó có thể giải quyết vấn đề chung của Byzantine (mô tả những khó khăn mà các bên phân tán gặp phải trong việc đạt được sự đồng thuận). Vì Bitcoin sử dụng công nghệ blockchain, nên người ta có thể tin tưởng rằng tiền sẽ không bị chi tiêu hai lần (Double-spending).
Tuy nhiên, các ứng dụng của blockchain thậm chí còn vượt xa những trường hợp sử dụng này, một số công ty và tổ chức đã áp dụng blockchain với mục đích non-crypto.
Blockchain sử dụng mà không cần crypto
Crypto chiếm gần hết các chủ đề khi nhắc đến blockchain, nhưng những ứng dụng của nó vẫn đang phát triển đối với công nghệ. Một ví dụ cụ thể là IBM hợp tác với Công ty Dầu mỏ Quốc gia Abu Dhabi để thí điểm một hệ thống cung cấp blockchain trong sản xuất dầu và khí đốt. Tập đoàn Da Beers theo dõi những viên kim cương có giá trị cao dọc theo chuỗi cung ứng của mình bằng blockchain và JPMorgan sử dụng công nghệ này để tính toán tài sản thế chấp khoản vay.
Johnny Lyu, Giám đốc điều hành của sàn giao dịch tiền điện tử KuCoin lưu ý rằng việc sử dụng blockchain là “phổ biến với các cơ quan chính phủ và doanh nghiệp”, đồng thời chỉ ra Mạng lưới kinh doanh vận chuyển toàn cầu (GSBN), một tập đoàn dựa trên sự tham gia của các tổ chức bao gồm Ngân hàng Trung Quốc, Ngân hàng DBS và HSBC cũng hoạt động dựa trên blockchain.
GSBN đã và đang thử nghiệm việc tích hợp nền tảng blockchain của riêng mình để số hóa và theo dõi các chuyến hàng container. Lyu cũng lưu ý bang Maharashtra của Ấn Độ đã bắt đầu cấp các chứng chỉ đẳng cấp có thể xác minh trên mạng Polygon, trong khi Cơ quan Giám sát Tài chính Romania đã triển khai công nghệ blockchain để “tăng tốc quy trình làm việc và giảm thời gian xử lý thủ công các mảng dữ liệu lớn”.
Sẽ phải mất rất nhiều thời gian để liệt kê tất cả các sáng kiến blockchain mới nhất được đưa ra vào năm 2022.
“Không còn nghi ngờ gì nữa, chúng ta đang chứng kiến sự áp dụng rộng rãi của các công nghệ blockchain và số lượng các công ty làm điều đó sẽ tăng lên từng ngày. Blockchain đang trở thành một nhu cầu thiết yếu, cũng giống như các trang web và tài khoản doanh nghiệp trong mạng xã hội đã từng trở nên như vậy”, Lyu nói thêm.
Ben Livshits, Giám đốc điều hành của nền tảng blockchain Zilliqa, chia sẻ về một công dụng khác là chương trình Lương thực Thế giới của Liên hợp quốc đã triển khai công nghệ blockchain trong dự án Khối xây dựng của mình, cho phép các tổ chức liên quan “cộng tác, giao dịch và chia sẻ thông tin một cách an toàn trong thời gian thực trên một mạng trung lập không có phân cấp”.
Livshits lưu ý, chương trình đã “xử lý hơn 15 triệu giao dịch và hỗ trợ hơn 1 triệu người”. Một số công ty khác, bao gồm Ford, FedEx, Walmart và Maersk, đã thử nghiệm hoặc tích cực sử dụng công nghệ blockchain.
Những lợi thế của việc sử dụng công nghệ blockchain là rất nhiều và do đó, đầu tư vào không gian là rất đáng kể.
Ưu điểm của công nghệ blockchain
Blockchain thậm chí còn được áp dụng trong ngành công nghiệp thực phẩm và đồ uống. Livshits cho biết các blockchain có thể cung cấp “sự minh bạch cần thiết” vì “người tiêu dùng bình thường ngày nay không chỉ quan tâm đến những gì họ ăn và cách nó được nấu như thế nào”, mà còn xem xét nguyên liệu có nguồn gốc từ đâu và cách chúng được xử lý.
Việc áp dụng công nghệ blockchain có thể trở thành xu hướng chủ đạo và “thậm chí giúp thanh toán nhanh hơn”.
“Các lợi ích rất rõ ràng: Giảm thiểu sai sót của con người, khả năng tiếp cận thông tin tốt hơn, tăng cường an toàn, khả năng truy xuất nguồn gốc và tính minh bạch, cuối cùng có thể giúp thưởng thỏa đáng cho tất cả những người thông qua chuỗi cung ứng”, Livshits lưu ý.
Công nghệ blockchain, giống như các công nghệ khác trước đó, phải tạo ra giá trị và tiện ích cho người dùng, thì mới có giá trị.
Sankar Krishnan, phó chủ tịch điều hành và người đứng đầu ngành ngân hàng và thị trường vốn tại Capgemini Financial Services, nói công nghệ blockchain “rất thân thiện với ESG”, đề cập đến các tiêu chuẩn về môi trường, xã hội và quản trị mà các nhà đầu tư ngày càng chú ý.
Krishnan nói thêm mỗi giao dịch chuỗi cung ứng chưa một số lượng lớn thông tin. Nhiều bên liên quan có nghĩa là rất nhiều dữ liệu cần được theo dõi, bao gồm dữ liệu liên quan đến nhà nhập khẩu, nhà xuất khẩu, bản thân giao dịch, sản phẩm, người gửi hàng, thị trường, công ty hậu cần, công ty bảo hiểm và các trung gian khác.
Ông nói thêm rằng mỗi bên này hoặc in ra thông tin hoặc trao đổi thông tin qua email nhiều lần, tiêu tốn tài nguyên. Krishnan cho biết, tất cả mức tiêu thụ này sẽ bị loại bỏ nếu các giao dịch được xử lý trên một blockchain.
Hơn nữa, Krishnan nhận định một blockchain cung cấp tính minh bạch hơn và cải thiện khả năng truy tìm nguyên liệu thô đồng thời cung cấp dữ liệu đồng thời cho mọi bên liên quan, giảm đáng kể nguy cơ gian lận.
“Điều thực sự xảy ra là tất cả các quy trình làm việc thủ công được thay thế bằng các hợp đồng thông minh và có sự thống nhất giữa tất cả các bên liên quan về cách các quy trình công việc này di chuyển xung quanh blockchain”, Krishnan cho biết.
Nhiều ngành công nghiệp sẽ hưởng lợi rất lớn từ việc sử dụng blockchain và hợp đồng thông minh. Ngoài các dịch vụ tài chính, chăm sóc sức khỏe và bán lẻ, Krishnan cũng chỉ ra quản lý chương trình khách hàng thân thiết, thanh toán tiền bản quyền và các ứng dụng khu vực công là những trường hợp ứng dụng khác của blockchain.
Các vấn đề
Trong khi việc sử dụng công nghệ blockchain liên tục phát triển trong vài năm qua, một số công ty vẫn chưa bắt đầu áp dụng nó mặc dù có rất nhiều lợi thế. Vấn đề với loại công nghệ này là đầu tư cần thiết để thực hiện nó.
Arry Yu, Chủ tịch Hội đồng Cascadia Blockchain tại Hiệp hội Công nghiệp Công nghệ Washington nói rằng việc triển khai công nghệ phần mềm cấp doanh nghiệp đòi hỏi “đầu tư đáng kể”, sự minh bạch này đôi khi sẽ kéo theo các thay đổi quản lý vì một số bên liên quan có thể không muốn cung cấp sự minh bạch.
Việc đào tạo các bên liên quan về các quy trình mới và xây dựng các loại báo cáo phù hợp cung cấp cho mỗi bên các chỉ số hiệu suất chính có ý nghĩa làm tăng thêm chi phí, cũng như “số tiền khổng lồ” đầu tư trả trước “liên quan đến thiết kế lại quy trình, tài liệu, đào tạo, hỗ trợ và hơn thế nữa.
Kieren James-Lubin, chủ tịch và giám đốc điều hành của nhà cung cấp giải pháp blockchain BlockApps, nói với rằng mặc dù loại công nghệ này “đảm bảo dữ liệu không bị thay đổi hoặc bị xóa”, nhưng nó không đảm bảo tính chính xác, vì “điều này phụ thuộc vào người nhập thông tin – nhập dữ liệu thủ công có thể dễ bị sai sót”.
Giám đốc điều hành cho biết thêm, giải pháp cho những lỗi này sẽ là sử dụng các cảm biến Internet of Things chính xác để “lấy dữ liệu trực tiếp”.
Các ứng dụng của Blockchain vẫn đang phát triển mạnh mẽ, những người phát triển vẫn cố gắng để đưa công nghệ này đi xa hơn. Khi Bitcoin (BTC) lần đầu tiên được ra mắt, các ứng dụng dựa trên hợp đồng thông minh như những ứng dụng ngày nay được thấy trên Ethereum chưa từng được biết đến.
Tuy nhiên, công nghệ này có thể giúp cách mạng hóa một số ngành công nghiệp, ngay cả khi nó mới ra đời được hơn một thập kỷ. Vẫn còn phải xem xét liệu rằng, đối với thế giới, phát minh tốt nhất là Bitcoin của Satoshi Nakamoto hay nền tảng blockchain cơ bản của nó.
